W tym tygodniu obchodzimy Międzynarodowy Tydzień Pisania Testamentów. Z uwagi na tę okoliczność może warto przystanąć na chwilkę i zastanowić się czy nie trzeba byłoby takiego testamentu spisać. Spisanie testamentu nie jest bardzo skomplikowaną rzeczą, a daje poczucie bezpieczeństwa zarówno dla nas, jak i dla naszych najbliższych. Dzięki testamentowi nasz majątek trafi do tych spadkobierców do których chcemy aby trafił. Polskie prawo spadkowe dopuszcza dwa rodzaje dziedziczenia jednym z nich jest właśnie testament, w którym to spadkodawca określa swoją ostatnią wolę przekazując swoje aktywa dla spadkobierców. Tutaj jednak musimy pamiętać,
iż w spadku możemy dostać nie tylko aktywa czyli majątek, mogą w nim być także pasywa czyli długi. Ważne jest także to, że dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed ustawowym, zatem może zmienić kolejność dziedziczenia. Jeżeli jednak w testamencie pominiemy spadkobierców ustawowych tj. małżonka, dzieci lub rodziców, wówczas mają oni prawo wystąpić do sądu cywilnego z pozwem o zachowek. Wysokość zachowku to ½ wartości udziału jaki przypadł by spadkobiercy w dziedziczeniu ustawowym (a 2/3 w przypadku małoletnich albo osób niepełnosprawnych). Zachowek nie będzie przysługiwał, wówczas wtedy kiedy w testamencie zostanie przez spadkodawce wydziedziczona lub sama zrzeknie się spadku za życia.
Kodeks cywilny dopuszcza trzy formy testamentu (testamenty zwykłe) tj. najczęściej spotykana forma to testament własnoręczny (testament holograficzny). Kolejny to testament w formie aktu notarialnego, bądź przez oświadczenie ostatniej woli w obecności określonych osób urzędowych (testament alograficzny). Możliwe jest także sporządzenie testamentu w nadzwyczajnych sytuacjach, kiedy istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy, a nie ma możliwości sporządzenia testamentu we wskazanych wyżej formach można sporządzić testament w formie szczególnej (testament ustny, podróżny i wojskowy).
Do grona spadkobierców wskazanych w testamencie mogą być wszyscy rodzina, osoby nie spokrewnione, ale także organizacje pozarządowe.
Pamiętać trzeba to, aby organizacja pozarządowa (stowarzyszenie lub fundacja) mogła przyjąć spadek – w jej statucie, który jest najważniejszym dokumentem organizacji,
w części dotyczącej majątku powinien być zapis dotyczący spadków. Ważną rzeczą jest także aby ustrzec się
od długów spadkowych (pasywów) warto jest dopisać, że organizacja może przyjąć spadek wprost czyli ewentualnie do wysokości majątku.
Testament może także oprócz wskazania, kto po nas dziedziczy majątek posiadać różnego rodzaju dodatkowe ZAPISY. Np. Wyznaczyć zapisobierce, który otrzymuje od spadkodawcy jedynie ściśle wskazany składnik majątkowy. Ponadto w testamencie mogą znaleźć się także POLECENIA poprzez które spadkodawca nałoży na swoich spadkobierców czy zapisobiorców zobowiązania do określonych działań niekoniecznie majątkowych.
Np. spadkodawca jako jednego ze spadkobierców powołał swoją córkę. Polecił jej także w testamencie nadzorowanie fundacji. Której był fundatorem. Pozostali spadkobiercy (np. żona i druga córka), a także wykonawca spadku mogą, żądać wykonania tego polecenia przez pierwsza córkę spadkodawcy, ponieważ po ogłoszeniu testamentu, można żądać wykonania polecenia, chyba że wola spadkodawcy była inna.
Autor: Magdalena Kuśmierczyk